پایگاه خبری صلح پایدار – کافی است دولت از یک گروه کارشناس منسجم و وارد به مسائل ساختاری اقتصاد ایران استفاده کند تا مشکلات دراین حوزه را حل کنند.
  پیش از تشکیل دولت دوازدهم بسیاری از صاحبنظران و کارشناسان علم اقتصاد تغییر تیم اقتصادی دولت را ضروری دانستند.تغییراتی که منجر به هماهنگ سازی این تیم شود و موفقیت دولت در همه حوزه های اقتصادی را به دنبال داشته باشد.در این راستا استفاده از افراد متخصص و آشنا به علم روز اقتصاد نه تنها نباید از دید رییس دولت دور می ماند بلکه در انتخاب مردان پاستور حرکت در مسیر جوان سازی کابینه نیز باید در اولویت قرار می گرفت.تا متخصصین جوان بتوانند برای حل مسائل و مشکلات کشور راهکارهای نو ارائه دهند و متناسب با شرایط روز حرکت کنند.رییس جمهور البته به بخشی از درخواست ها لبیک گفت و تغییراتی در تیم اقتصادی خود اعمال کرد. این تغییرات از همان ابتدا واکنش هایی به دنبال داشت. برخی تیم جدید اقتصادی را بهتر از تیم قبل توصیف کردند و برخی دیگر در تحلیل هایشان توانایی تیم جدید را برای حل مسائل و مشکلات اقتصادی ناکافی دانستند.این در حالی است که کارشناسان تاکید می کنند دولت دوازدهم باید برنامه مشخصی برای متغیرهای اصلی اقتصادی یعنی تورم، ارز و رشد اقتصادی داشته باشد. ضمن اینکه هدف‌گذاری در بهبود سیاست‌های اقتصادی، تنها به یک وزارتخانه یا نهاد اختصاص ندارد و لازم است از سوی برخی مشاوران وظیفه هماهنگی میان نهادها انجام شود.در همین رابطه جمشید پژویان اقتصاددان و عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی به هفته نامه «امید صلح» می گوید: از دیدگاه نظریه های اقتصادی افرادی که به عنوان متخصص از اقتصاد ساختاری ایران شناخت داشته باشند می توانند مدیریت قوی اعمال کنند. بنابراین کافی است دولت از یک گروه کارشناس منسجم و وارد به مسائل ساختاری اقتصاد ایران استفاده کند تا مشکلات دراین حوزه را حل کنند.او که دانش‌آموخته دانشگاه ایالتی یوتا آمریکاست،همچنین معتقد است:در دولت آقای روحانی یک تیم اقتصادی منسجم که دارای یک نوع لیدر شیپ و رهبری باشد و بدنه مشاوره قوی داشته باشد؛ چنین چیزی وجود نداشته است.این استاد دانشگاه ضمن تاکید بر تدوین استراتژی اقتصادی در دولت می گوید: همه دولتها قادر خواهند بود یک مجموعه سیاست های اقتصادی را برای اهداف خود تعیین و مشخص کنند تا باتوجه به منابع و توانایی هایی که دارند به آن اهداف دست پیدا کنند.

*********************

عدم هماهنگی تیم اقتصادی دولت اول آقای روحانی در اجرای سیاست ها و برنامه های اقتصادی دولت موضوعی بود که کارشناسان معتقد بودند  موجب عدم موفقیت دولت در این حوزه شده است. شما بااین نظر موافقید؟

واقعیت امر این است که در دولت آقای روحانی چه دولت یازدهم و چه دولت دوازدهم که تازه شروع بکار کرده و باید صبر کنیم تا عملکرد آن را ببینیم، یک تیم اقتصادی منسجم که دارای یک نوع لیدر شیپ و رهبری باشد و بدنه مشاوره قوی داشته باشد؛ چنین چیزی وجود نداشت.

یعنی علت ضعف دولت در حوزه اقتصادی به عدم اجرای سیاست ها و برنامه های تدوین شده در این حوزه بازمی گردد؟

دلیل اینکه اقتصاد ایران روزبه روز بیشتر به قهقرا می رود؛ این است که سیاست هایی که اجرا می کنند؛همگی سیاست های غلط است لذا اینکه دولت بخواهد اقتصاد را از رکودی که هست خارج کند، نتیجه معکوس دارد. تیم جدید در این شرایط چکار خواهد کرد؟ از نظرمن اینکه اینها شاخص هایی هستند یا اقتصادانانی که با ساختار اقتصاد ایران آشنا باشند بنده به روشنی چنین چیزی را نمی بینم. البته افراد کارآمدی هستند اما من بیشتر اعتقادم بر این است که از دیدگاه نظریه های اقتصادی افرادی که به عنوان متخصص از اقتصاد ساختاری ایران شناخت داشته باشند می توانند مدیریت قوی اعمال کنند. بنابراین کافی است دولت از یک گروه کارشناس منسجم و وارد به مسائل ساختاری اقتصاد ایران استفاده کند تا مشکلات دراین حوزه را حل کنند.

پس شما معتقدید استفاده از مشاوران اقتصادی در کنار تیم اقتصادی دولت ضروری است؟

به نظر بنده لزومی ندارد وزیر اقتصاد خودش بخواهد سیاست های اقتصادی را طراحی کند و مسیر تمام جزییات آن را مشخص و معین کند و نقشه راه بکشد و … . وزیر اقتصاد فقط کافی است که بتواند بر کارشناسان متخصص و وارد به این امر مدیریت کند.لذا درباره تیم اقتصادی جدید دولت آقای روحانی  باید منتظر ماند و دید عملکرد اینها چگونه است. از حالا نمی توان قضاوت کرد که تیم اقتصادی جدید دولت قوی تر است یا ضعیف تر ، موفق تر است یا ناموفق تر.این برمی گردد به اینکه برای حل مشکلات اقتصادی چگونه و تاچه حد از متخصصین واقعی استفاده کنند و بهره بگیرند. نه دوستان ، آشنایان و اطرافیان و کسانی که با هم چای و قهوه می خورند.

بااین تفاسیر رفتن آقای طیب نیا از راس وزارت اقتصاد تاثیری در بهبود فعالیت تیم اقتصادی دولت دوازدهم ندارد؟

نه .به نظر من آقای طیب نیا در دولت یازدهم نقش عمده ای در سیاستگذاری های اقتصادی نداشت . به همین دلیل آنچه مهم است این است که در دولت جدید از چه گروهها و افراد متخصصی استفاده خواهد شد .در تمام دنیا این مساله متداول است. فکر می کنید رییس جمهور آمریکا مسائل و مشکلات اقتصادی این کشور را چگونه حل می کند.او  یک تیم مشاور اقتصادی دارد که پنهان و پشت پرده هستند .هرچند که از نظر اقتصاددانان شناخته شده اند و برندگان جایزه نوبل هستند اما اینها به آن صورت که در رسانه ها صحبت کنند و مورد بحث قرار گیرند و به آن صورت شهرت داشته باشند یا این که این امید باشد که در آینده بخواهند سناتور شوند و یا مشاغل دیگر بگیرند؛ به هیچ وجه این مسائل مطرح نیست. اینها از صبح کارشان این است که اقتصاد آمریکا را رصد می کنند و بعد بسته هایی را به رییس جمهور پیشنهاد می دهند که رییس جمهور با توجه به شعارها و وعده هایی که به مردم داده ،هر بسته ای را که هم کارآمد باشد و هم متناسب با شعارهایش باشد را انتخاب می کند . لازم باشد به مجلس می فرستد یا اگر نیازی نباشد خودش به اجرا می گذارد.البته در انگلستان و در عمده کشورهای دنیا به همین شکل است.

شما اشاره کردید به اینکه تیم اقتصادی دولت دوازدهم باید از متخصصان استفاده کند .یکی از اعتراضاتی که گویا آقای طیب نیا داشته و شاید به همین دلیل هم حاضر به پذیرش مجدد این پست نشده عدم هماهنگی تیم اقتصادی دولت یازدهم بوده است. شما این عدم هماهنگی را چقدر در ناکارآمدی دولت در حوزه اقتصادی دخیل می دانید؟

من واقعا اطلاعی ندارم که آقای طیب نیا با تیم اقتصادی دولت مثلا آقای سیف رییس بانک مرکزی یا  مشاوران در این حوزه مثل دکتر نیلی و …چقدر هماهنگی داشته اند .چیزی که عرض می کنم؛این است که تیم اقتصادی دولت دارای یک لیدر شیپ یا رهبری مشخص نبوده است. ضمن اینکه از کارشناسانی که وارد به اقتصاد ایران هستند هم بهره نگرفتند.

مشخص نبودن استراتژی اقتصادی دولت از نقاط ضعفی است که گفته می شود باوجود معرفی تیم اقتصادی جدید مشکل ساز خواهد بود. نظر شما دراین خصوص چیست؟

بله ؛کاملا درست است. نه دولت یازدهم استراتژی خاص اقتصادی داشته و نه دولت دوازدهم استراتژی اقتصادی ارائه کرده است.درواقع از آنجایی که بنده ندیدم استراتژی ارائه دهند نمی توانم در خصوص دولت دوم آقای روحانی قضاوت کنم.به هرحال کشور ما با دیگر کشورهای دنیا و جهان تفاوتی ندارد و دولت می تواند با تدوین استراتژی مشخص در این مسیر گام بردارد.

تعریف شما به عنوان یک کارشناس اقتصادی از استرتژی اقتصادی دولت چیست؟

یک بسته از سیاست های اقتصادی که شما را به هدف یا اهدافی که می خواهید هدایت می کند .همه دولتها قادر خواهند بود یک مجموعه سیاست های اقتصادی را برای اهداف خود تعیین و مشخص کنند تا باتوجه به منابع و توانایی هایی که دارند به آن اهداف دست پیدا کنند.

دولت دوازدهم برای پیشبرد برنامه های اقتصادی خود بیشتر باید برروی چه مسائلی تمرکز کند؟

ساختار اقتصادی، بهم ریختگی قیمت ها، بهم ریختگی بازار، گروههایی از صاحبان اقتصاد که در اقتصاد در نقش دارند و هم غیر دولتی هستند و هم غیر خصوصی، تفاوت فاحشی که بین نرخ بازده در بخش های مختلف اقتصادی مثل صنعت، تجارت ،ساختمان، کشاورزی و …وجود دارد، نبودن یک سیستم مالیاتی که بخواهد این مسائل را  تنظیم کند و….

باتوجه به اینکه اصلاح نظام بانکی مهمترین چالش پیشروی دولت دوازدهم تلقی می شود دولت جدید قادر به حل این چالش خواهد بود؟

کار نظام بانکی به این صورت نیست که دولت بخواهد دخالت کند. نظام بانکی یک نظامی است که اگر چارچوب و قواعدش قوی و کم باشد باید به حال خودش واگذار شود .یکی از بزرگترین اشتباهات این است که نرخ سود یا بهره را بخواهد دولت تعیین کند  یا از بالا به نظام بانکی دیکته شود.از طروق مختلف می توانند روی این مساله تاثیر بگذارند. بانک مرکزی ابزاری دارد که بتواند روی این مساله تاثیر گذار باشد اما دیکته کردن میزان نرخ سود یا بهره بانکی بزرگترین اشتباه است.

جایگاه بخش خصوصی در تنظیم فعالیت های اقتصادی کشور را چطور ارزیابی می کنید؟

بخش خصوصی بخش عمده ای است که باید خودش حرکت کند اما با سیاست هایی که دولت برای رفع موانع بخش خصوصی ایجاد می کند.