پایگاه خبری صلح پایدار -منتقدان باید نشان دهند بستن قرار داد با فلان شرکت فرانسوی یا آلمانی دقیقا چه مشکلی علیه منافع ملی خواهد داشت.

یاسر محمدی؛انتقاد از دولت روحانی اگرچه موضوع تازه ای نیست و در چهارسال گذشته بکرات از تربیون های رسمی  کشور مباحث تخریبی علیه رییس دولت یازدهم مطرح شده است اما این تخریب ها بعد از انتخابات 29اردیبهشت به اوج خود رسید.شبیه سازی دکتر روحانی با بنی صدر و حمله به رییس جمهور در مراسم راهپیمایی روز قدس یا شعر خوانی  در روز عید فطر برای زیر سوال بردن تمام کارهایی که تاکنون دولت انجام داده از جمله مباحثی است که نه تنها صدای اعتراض حامیان روحانی را درآورد بلکه موجب شد منتقدان دولت هم مخالفت خود را با این رفتارها اعلام کنند.

این در حالی است که در میان تحلیلگران، صادق زیباکلام ،استاد دانشگاه تهران با انتقاد از شبیه سازی وضعیت رییس جمهور با بنی صدر گفت: تلاش عده‌ای برای شباهت‌سازی وضعیت آقای روحانی با بنی‌صدر نمی‌تواند قیاس چندان درستی باشد. دو تفاوت اساسی بین وضعیت آقای روحانی و بنی‌صدر وجود دارد. نخستین و مهم‌ترین آنها این است که اکثریت قریب به اتفاق مجلس اول در سال ۶٠ با توجه به حوادث و رویدادهای آن زمان مخالف بنی‌صدر بودند. در حالی که فکرنمی کنم مجلس دهم حتی اگر کار بالا بگیرد و مجلس ایشان را استیضاح کند شاید تعدادی از اصولگرایان رای به برکناری او بدهند و معتقدم جدا از فراکسیون امید بسیاری از اصولگرایان میانه رو در فراکسیون مستقلین از آقای روحانی حمایت خواهند کرد.نکته دوم اینکه در سال۶٠ بنی‌صدر پایگاه مردمی‌اش را کاملا از دست می‌دهد در حالی که آقای روحانی یک ماه قبل ٢۴ میلیون رای آورد و کسر قابل توجهی از این ٢۴ میلیون همچنان از او حمایت می‌کنند یا دست کم دلیلی نمی‌بینند که ایشان برکنار شود. لذا معتقدم این قیاس وارد نباشد. البته امیدوارم کار به اینجا کشیده نشود و مسوولان اصولگرا طرفداران تندرو خودشان را بتوانند مهار کنند.

زیباکلام در عین حال به «امید صلح»،می گوید:حملاتی که به آقای روحانی می کنند،چون خیلی غیرمنصفانه است نتیجه عکس می دهد. در نتیجه امروز اگر دوباره 29اردیبهشت شود،آقای روحانی خیلی بیشتر از 24میلیون رای می آورند.

او البته تاکید می کند که مبادا روحانی عصبانی و عاصی شود و در دام تندروها بیفتد.

این استاد دانشگاه معتقد است:بخشی از تشنج‌های اخیر به تشکیل کابینه جدید برمی‌گردد. تندروها می‌خواهند کاری کنند ایشان نه تنها نتواند گزینه‌هایی که خودش می‌خواهد را وارد کابینه کند بلکه مجبور شود در انتخاب گزینه‌های دولت جدید به سمت نیروهای مستقل‌تر،کارآمدتر و اصلاح‌طلب‌تر نرود و کابینه ایشان با معیارهای اصولگرایان تندرو فاصله زیادی نداشته باشد.

مشروح این گفتگو را در ادامه بخوانید:

بعد از انتخابات 29اردیبهشت شاهد انتقادها و تخریب‌ های سازماندهی شده بخشی از اصولگرایان علیه آقای روحانی هستیم .ارزیابی شما از این رفتارها چیست؟

به نظرمی رسد بخش تندروی اصولگرایان گمان نمی کردند آقای روحانی 24میلیون رای بیاورد. حتی برخی از آنها بعید نمی دانستند آقای رییسی پیروز انتخابات شود. یعنی پیش خودشان فکر می کردند ما به اندازه کافی از تریبون هایی که در اختیار داریم عنوان کرده ایم آقای روحانی نتوانسته خیلی موفق عمل کند.در مناظره ها هم هر سه نامزد اصولگرا خیلی تاکید کردند که وضع اقتصاد مردم خراب شده است .فساد و شکاف طبقاتی بیشتر شده است. رکود همچنان ادامه دارد.بنابراین آنها همه تلاششان را به کار بستندند که دولت آقای روحانی را ناموفق نشان دهند. اما آنچه همه حساب و کتاب ها را به هم ریخت هجوم مردم به پای صندوقهای رای بود. مردمی که خیلی از آنها مطمئن نبودند که می خواهند در انتخابات شرکت کنند .اما رای دادند. از آن زمان به بعد به نظر می رسد تندروها به نوعی دچار بغض و کینه نسبت به آقای روحانی شده اند.و با عصبانیت می خواهند به هرطریقی ایشان را بزنند.

منتقدان دولت بااین رویه به اهداف خود می رسند؟

اتفاقا چیزی که تندروها متوجه نیستند؛ این است که حملاتی که به آقای روحانی می کنند چون خیلی غیرمنصفانه هست نتیجه عکس می دهد .از این رو من فکر می کنم اگر امروز دوباره 29اردیبهشت شود آقای روحانی خیلی بیشتر از 24میلیون رای می آورند. چراکه مردم خیلی ساده می نویسند؛ تنها گناه آقای روحانی این است که 24میلیون رای آورده است .بنابراین استقبال بیشتری می کنند و بیشتر به ایشان رای می دهند .متاسفانه تندروها نمی خواهند این واقعیت ساده و بدیهی را بپذیرند که اگر آنها به کسی حمله کنند و بخواهند بی اعتبارش کنند، نتیجه عکس می دهد. زمانی درباره رییس دولت اصلاحات و بعد در مورد مرحوم آیت الله هاشمی رفسنجانی شاهد این رفتارها بودیم و الان درباره آقای روحانی این رویه را ادامه می دهند .رویه ای که به نظر من همچون آن دو شخصیت موجب محبوبیت بیشتر آقای روحانی می شود. به هرحال کاملا مشخص است فقط به خاطر رایی که آقای روحانی آورده این حملات به ایشان می شود و این بغض و کینه ها ابزار می شود.

اما منتقدان و مخالفان دولت می گویند عدم نقد پذیری آقای روحانی موجب شده این رفتارها علیه ایشان بیشتر شود؟

اگرچه من نمی خواهم بگویم هرکاری آقای روحانی کرده است قطعا درست بوده اما تندروها حداقل می توانستند در 29اردیبهشت یک سوال ساده را از خودشان بکنند که چه اتفاقی افتاد این موج برای آقای روحانی راه افتاد و چرا مدتهاست اقشار تحصیلکرده در جامعه نسبت به تندروها دیگر آن نگاه قبلی که در دهه 60داشتند را ندارند.متاسفانه اینها نمی خواهند ذره ای به واقعیت های موجود بیاندیشند و  آنها را در نظر بگیرند.درحالی که این مشکل اصلی است. آقای روحانی هم یک سوال اساسی و خیلی مهمی را مطرح کردند و اگر چه ممکن است با ادبیات خیلی خوبی هم بیان نکردند اما آن سوال این بود که آیا ما رای مردم را می پذیریم و آن را مبنای مشروعیت حکومت می دانیم یا نه. اما و اگر آوردن درپاسخ به این سوال قابل پذیرش نیست. یا ما قائل به این هستیم که مشروعیت حکومت اسلامی از صندوق رای وزارت کشوربیرون می آید .و یا اینکه ما معتقدیم مشروعیت از جای دیگری نشات می گیرد. اگر بنا به پذیرش صندوق رای باشد آقای روحانی محصول صندوق رای است. بنابراین تندروها باید این مساله را بپذیرند .منتهی به نظر من تندروها ترجیح می دهند به رای مردم تمکین نکنند.البته زمانی که این رای در جهت خواسته آنهاست یعنی اگر آقای رییسی انتخاب شده بود تندروها رفتارشان کاملا متفاوت می شد ومی گفتند حکومت اسلامی همان مردمسالاری دینی،خواست و اراده مردم و… است.منتهی این یک تناقض اساسی است. که بالاخر مبنای مشروعیت حکومت چیزی به جز صندوق رای هست یانه.تندروها باید یک بار برای همیشه تکلیف خودشان را روشن کنند که یا ما صندوق رای وزارت کشور را می پذیریم یا نمی پذیریم. این را هنوز تندروها نتوانسته اند در این 40سال حل کنند .

ادامه این رویه و تخریب دولت از تربیون های رسمی چه نتیجه ای به دنبال دارد؟

قطعا باعث خدشه دار شدن نظام جمهوری اسلامی ایران خواهد شد. به هرحال این سوال مهم یک جوری باید پاسخ داده شود.اگر آقای رییسی انتخاب شده بود؛ باز این سوال چهار سال عقب می افتاد. اما یک روزی باید به آن پاسخ داده شود. به نظر من این پرسش از بین نمی رود .همانطور که اولین بار در دوم خرداد 76این پرسش به وجود آمد و این سوال مطرح شد و البته پاسخی هم به آن داده نشد.

برخی معتقدند جریان اصولگرا با این رویه می خواهد قبل از انتخاب کابینه به آقای روحانی فشار بیاورد تا نتواند افراد مورد نظر خود را وارد دولت کند. شما بااین نظر موافقید؟

این نظر تا حدودی درست است. یعنی فقط مسائل فلسفی اندیشه سیاسی نیست که براساس آن گفته شود منشا مشروعیت حکومت کجاست؟. جدای از آن بحث عملی هم وجود دارد .به این صورت که آقای روحانی را تحت فشار قرار دهند . باتوجه به اینکه آقای روحانی 24میلیون رای به دست آورده و پیروزی خیره کننده ای هم داشته و از طرفی مجلس دهم هم با روحانی همراه تر است تا مجلس نهم بنابراین تندروها نگران هستند؛ ایشان کسانی را انتخاب کند که از نظر تندروها به هیچ وجه قابل قبول نیستند. ازاین رو آنها تلاش می کنند با توسل به عناوینی چون فتنه خط قرمز ماست یا اینها در فتنه دست داشتند یا ساکتین فتنه بودند و به فتنه لبخند زدند جلوی انتخاب آقای روحانی را بگیرند. در حالی که آقای روحانی نشان داده است به آنچه مردم می خواهند عمل می کند .ایشان وقتی مردم و مجلس را همراه خود می بیند بنابراین دلیلی نمی بیند با مستمسک فتنه از تصمیماتش صرفنظر کند.فتنه چند سالی است چماقی شده برای زدن بر سر معترضان. آقای روحانی می گوید بالاخره باید یک روزی این مسائل تمام شود. اتفاقی که افتاده نمی تواند همیشگی شود. در جمهوری اسلامی اختلافاتی بود که تمام شد و رفت. بنابراین اینکه تندروها هرازگاهی به سروقت پرونده 22خرداد 88 می روند و آن را از  بایگانی بیرون می کشند و می گویند اینها با فتنه بوده اند و فتنه خط قرمز ماست یا این افراد نمی توانند در کابینه باشند ،نشان می دهد فتنه مستمسکی است برای آنکه جلوی کسانی که مخالف و منتقد اصولگرایان هستند، گرفته شود . بنابراین من فکر می‌کنم بخشی از این تشنج‌ها به تشکیل کابینه جدید برمی‌گردد. تندروها می‌خواهند کاری کنند ایشان نه تنها نتواند گزینه‌هایی که خودش می‌خواهد را وارد کابینه کند بلکه مجبور شود در انتخاب گزینه‌های دولت جدید به سمت نیروهای مستقل‌تر،کارآمدتر و اصلاح‌طلب‌تر نرود و کابینه ایشان با معیارهای اصولگرایان تندرو فاصله زیادی نداشته باشد.

اگر آقای روحانی در کابینه خود از چهره های معقول اصولگرا استفاده کند کارشکنی ها و فشارها علیه دولت ایشان کم می شود؟

می تواند موثر باشد. اما به هرحال نباید فراموش کرد که کسر قابل توجهی از مردم ،کردها ، اهل سنت و زنانی که به آقای روحانی رای دادند از ایشان انتظاراتی دارند .بنابراین نمی توانند قبول کنند آقای روحانی بگوید چون اصولگرایان و محافظه کاران مخالفت می کنند؛اجازه بدهید من فعلا از اهل سنت وارد کابینه نکنم یا زنان را به کابینه راه ندهم. به نظر من آقای روحانی باید هم از اصولگرایان معتدل و میانه رو که واقعا توانمند و کارآمد هستند در کابینه خود استفاده کند هم از کردها ،زنان ،اهل سنت و ….

بخشی از اصولگرایان به دنبال تشکیل دولت سایه هستند. به نظر شما تشکیل چنین دولتی می تواند در کار دولت دوازدهم اختلال ایجاد کند؟

به نظر من دولت سایه هیچ خطری برای آقای روحانی ندارد و ایشان خیلی نگرانی از بابت مخالفین و منتقدین خود ندارد چون بخوبی می داند اینها حرفی برای گفتن ندارند.

یعنی دولت سایه اگر هم تشکیل هم شود کارآیی چندانی ندارد ؟

نه. در جوامعی که مبتنی بر دموکراسی هستند دولت سایه و اپوزیسیون وجود دارد. مشکلی هم ایجاد نمی شود. در ایران هم تشکیل چنین دولتی مشروط براینکه همه در چارچوب قانون حرکت کنند مشکلی ایجاد نخواهد کرد .اگر در چارچوب قانون حرکت کنند هیچ مشکلی برای آقای روحانی به وجود نخواهد آمد.

دولت سایه انتقاد از عملکرد دولت را حق خود می داند.باتوجه به اینکه مدعیان تشکیل چنین دولتی در سالهای گذشته امتحان خود را پس داده اند و حملات و تخریب های زیادی علیه دولت داشته اند بازهم معتقدید در چارچوب قانون عمل خواهند کرد؟

اینها اگر انتقادی می خواهند بکنند اعمالشان باید در چارچوب قانون باشد .یک وقتی هست دولت در سایه از جانب افرادی چون سعید جلیلی ، رییسی، محسن رضایی یا قالیباف مطرح می شود اگر صرفا طرح این موضوع برای انتقاد است یک بحث است. اما اگر بیایند و تهمت هایی بزنند به دولت و بگویند دولت با یک شرکت خارجی قرارداد بسته و این قرارداد به ضرر منافع ملی است .این مسله را باید ثابت کنند و با دلیل و مدرک حرف بزنند.آقای روحانی باید از اینها بخواهد کلی گویی نکنند .منتقدان باید نشان دهند بستن قرار داد با فلان شرکت فرانسوی یا آلمانی دقیقا چه مشکلی علیه منافع ملی خواهد داشت. این رفتار در چارچوب قانون عمل کردن است.

برخی از تحلیلگران به آقای روحانی توصیه می کنند در برابر منتقدان عصبانی نشود چراکه این خواسته آنهاست. شما با این نظر موافقید؟

بله .برخی از تندروها با انواع و اقسام هتاکی ها می خواهند کاری کنند آقای روحانی عصبانی وعاصی شود تا بعد واکنش های ایشان را علم کنند که رییس جمهور به ما توهین کرد یا رییس جمهور انتقاد پذیر نیست. من قبلا هم گفته ام اگر جای آقای روحانی بودم خویشتن داری می کردم و مخالفان را تحریک نمی کردم. چون تندروها به خاطر شکست در انتخابات زخمی هستند. در انتخابات رای مردم نه به تندروها بود. لذا آقای روحانی باید خیلی دقت کند تا در دامی نیفتد که تندروها برایشان گسترده اند.